Cunda Adası denizden görünüş, ortadaki sarı bina Taksiyarhis Kilisesi. Kilise, günümüzde Rahmi Koç Müzesi olarak hizmet vermektedir.
Adası mı? Cunda Adası mı? aslında Cunda ve Alibey Adası denen her iki yerde aynı yer. Adanın resmi ismi Alibey Adası ancak halk arasında kullanılan ismi ise Cunda. Kurtuluş Savaşı'nın askeri anlamda “ilk kurşununu atan” kişi olarak kabul edilen Ali Çetinkaya’nın isminin verilmesinden sonra adanın ismi Alibey Adası olmuştur. Ancak halk arasında ada halen Cunda olarak adlandırılmaktadır.
Tarzan Balıkçılık ve Kürşat Ayvalık Zeytinyağı (AYNA Yeme, İçme, Oturma Yeri) işletmelesi olarak kullanılan bina.
Cunda Adası idari bakımdan Balıkesir'in Ayvalık ilçesine bağlıdır. Ayvalık Koyu'ndaki Ayvalık Adaları olarak adlandırılan irili ufaklı 22 adanın içerisinde yerleşime açık tek ada Cunda'dır. Türkiye'nin Ege Denizi'nde yer alan 4. büyük adasıdır. Tarihini uzun uzadıya anlatıp sizi sıkmadan neden bu kadar ilgi çekici bir yer olduğunu kısaca anlatalım. 1920'lere kadar Rum yerleşimi olan ada, mübadele Rum nüfusunu tamamen kaybetmiştir. Yakın adalara göç eden Rum nüfusun yerine Girit ve Midilli’den gelen Müslümanlar yerleştirilmiştir. Adanın ilgi çekici olmasının sebebi işte bu Rum mirası sokakları ve gelenlerin getirdikleridir (Girit Mutfağı). Cunda’da gezilecek yerler hemen bitiveriyor, hemen gezip bitireyim derseniz yarım günlük tur kafi.
Poyraz Otel.
Ayvalık'ta görülmesi gereken yerler;
Taksiyarhis Kilisesi;
Kilise, Rum Ortodoks cemaati tarafından, 1873 yılında, eski temelleri üzerine Metropol (Anakent) Kilisesi olarak inşa edilmiştir. Günümüz Cunda’sının en önemli anıtsal yapısıdır. Tek kubbeli, bazilika tipinde, dikdörtgen planlı olan kilise döneminde yaygın olarak kullanılan Neo Klasik mimari üslubunda inşa edilmiştir. Mübadele sonrası kullanılmayan kilise 2011 yılında Rahmi M. Koç Müzecilik ve Kültür Vakfı tarafından restore edimiş ve 2014’te ziyarete açılmıştır. İstanbul ve Ankara’da bulunan Rahmi Koç Müzeleri’nin devamı niteliğindedir. İçinde antika oyuncaklar, antika araçlar, geçmişten günümüze tüm dönemlere ait endüstri ve mühendislikle ilgili objeler bulunmaktadır.
Agios Yannis Kilisesi (Şapeli);
1997’de Koç Ailesi tarafından restore edilip ve Sevim ve Necdet Kent Kitaplığı olarak yeniden işlevselleştirilen, eski diplomatlardan Necdet Kent'e ait kitapların oğlu Muhtar Kent tarafından bağışlanmasıyla kurulmuştur. Necdet Kent, Marsilya'da 1942 yılında 80 Türk vatandaşı olan Yahudi'nin, Naziler tarafından trenlerle Auschwitz'e gönderilmesini engellemiş ve pek çok Yahudi'ye de Türk Pasaportu vererek Nazi soykırımından kurtulmalarını sağlamıştır. Muhtar Kent ise uzun yıllar Coca Cola'nın Ceo'su olarak görev yapmıştır.
Tarihi Yel Değirmeni;
Agios Yannis Kilisesi'nin hemen yakınında bulunmaktadır. Değirmen, işletilmediği için günün her vakti ziyarete açıktır ve içine girilebilir. Fotoğraf çekmek ve ve muhteşem Cunda manzarasını seyretmek için mutlaka ziyaret edilmelidir.
Karadeniz Pastanesi.
Cunda Karadeniz Pastanesi;
Bademli Keşkülü ve Damla Sakızlı Kurabiyesi ile meşhurdur. Cunda merkezde yer alan mekan oldukça popülerdir, bulunduğu sokakta herkesin fotoğraf çektirdiği hoş bir pastane'dir. Ayrıca Instagram'a yüklenen en popüler mekanlardan biridir.
Despot’un Evi;
Cunda’daki Rum evlerinin en ihtişamlı olanlarından biridir. Cunda’nın kıyıdan silüetini oluşturan karakteristik yapılardan biridir. 1862 tarihli bina, Yunanistan’dan adaya yerleşen yerleşen Despot adlı birinin malikanesidir. Despot, 1877’deki evine hırsızlar tarafından düzenlenen bir baskında öldürülür ve evindeki değerli her şey yağmalanır. Daha sonra Osmanlı döneminde, Osmanlı tarafından satın alınarak Hükümet Binası olarak kullanılanılır. Malikane, sonraları ilkokul ve öksüzler yurdu olarak kullanılmıştır. Yakın zamanda restore edilerek turizme kazandırılmıştır.
Hamidiye Cami.
Hamidiye Cami;
Cunda’da Müslüman nüfus için yapılmış tek camii olma özelliği taşıyan Hamidiye Camii, 19. yüzyılda II. Abdülhamit döneminde yapılmıştır. Kare planlı, kübik gövdeli, tek kubbeli bir yapıdır. Caminin minaresi, yapının kuzeybatı köşesinde, yapıdan bağımsız şekilde yükselmektedir, yapının orijinal minaresidir. Kübik kaideli silindirik gövdeli ve tek şerefeli bir biçime sahiptir. Cami, Ayvalık’ın diğer yapılarına benzer özellikleri taşırken kent dokusuyla da büyük bir uyum içindedir.
Tavuk Adası üzerinde yer alan Hagios Ioannes Prodromos Manastırı.
Tavuk Adası;
Yerleşim bulunmayan küçücük bir adadır, Üzerinde Hagios Ioannes Prodromos (Vaftizci Yahya) Manastırı bulunan ada, Cunda’nın yaklaşık 700 metre güneyinde yer almaktadır. Ayvalık Adaları olarak adlandırılan 22 adadan biridir.
-YAZI SONU-
KAYNAKÇA; 1-“Cunda” adlı sayfa - https://tr.wikipedia.org/ adlı siteden erişildi.
2-“Cunda Adası'nın diğer adı nedir?” adlı makale - https://takvim.com.tr/ adlı siteden erişildi.
3-“Alibey Adası” adlı makale - http://cundada.com/ adlı siteden erişildi.
4-“Ali Çetinkaya” adlı sayfa - https://tr.wikipedia.org/ adlı siteden erişildi.
5-Hamidiye Cami adlı sayfa - http://visitcunda.com/ adlı siteden erişildi.
6-Cunda Yeme İçme: Ayvalık Cunda’da Ne Yenir İçilir? adlı makale - https://posta.com.tr/ adlı siteden erişildi.
7-Tavuk Adası Antik Rıhtım Alanı adlı makale - Yusuf KILIÇ – Yasin GÖÇER - Selçuk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Konya.