Adana'nın sembollerinden biri olan Büyük Saat.
Büyük Saat Kulesi;
Adana'da görülecek yerlerin başında Eski Adana olarak da adlandırılan bölgenin ortasında yer alan aynı zamanda şehrin simgesi haline gelmiş olan Büyük Saat gelir. Seyhan ilçesi'nde yer alan Eski Adana adından da anlaşılacağı üzere en eski yerleşim yeridir. Seyhan ilçesi aynı zamanda Adana ilinin Merkez ilçesidir. Büyük Saat Kulenin yapımına 1880 yılında Vali Ziya Paşa tarafından başlanmış (17 Mayıs 1880 yılında vefat etmiştir) ancak 1882 yılında Vali Abidin Paşa döneminde tamamlanmıştır. Mimarı Krikor Agha Bzdikian ve Kasbar Agha Bzdikian'dır. Adından da anlaşılacağı üzere Türkiye’nin en uzun saat kulesidir. Saatin her bir kenarında saat kadranı bulunmaktadır. Yüksekliği 32 metre olan kule kare prizma şeklindedir. Kule, küçük taş tuğlalardan imal edilmiş ve saat mekanizması Almanya’dan getirilmiştir. 1998’deki Adana Depremi'nde bile ayakta kalabilmiştir. Adana'da görülmesi gereken yerlere sırasıyla göz atalım;
İş Bankası tarafından yaptırılmış olan Küçük Saat ve arkasında Atatürk Anıtı.
Küçük Saat;
İş Bankası'nın sembolü haline gelmiş o meşhur İş bankası Kumbarası'nı bilmeyenimiz yoktur. İş Bankası, 1925 yılında bankanın sembolü haline gelen İş Bankası Kumbarası görünümlü ve içine saat yerleştirilmiş bu 'küçük saati' günümüzde Küçük Saat Meydanı olarak adlandırılan Özler Caddesi'ne diktirmiştir. Büyük Saat'ten yaklaşık 600 metre uzaklıkta yer almaktadır. Görüntüsüyle ilginç ancak sanatsal değeri tartışılır olan bu saat zamanla işlek caddelerin kavşak noktasında yer aldığından, bulunduğu alanın kendi adıyla anılmasına sebep olmuştur.
Tarihi Taş Köprü.
Taş Köprü;
Seyhan Nehri üzerinde yer alan köprü 385 yılında Roma İmparatoru Hadrianus tarafından yaptırılmıştır. Harun Reşit tarafından köprü bazı eklerle Adana Kalesi'ne eklenmiştir. Taş Köprü, 319 metre uzunluğunda ve 13 metre yüksekliğindedir, ayrıca 21 kemerinden 14’ü ayaktadır. Ortada yer alan büyük kemerde iki aslan kabartması bulunmaktadır. Dünya'nın halen kullanılan en eski köprülerden biridir. Büyük Saat'ten yaklaşık 500 metre uzaklıkta yer almaktadır.
Ramazanoğulları Beyliği döneminde yapılan Adana Ulu Cami.
Adana Ulu Cami;
Ramazanoğulları Beyliği döneminde yapılan Adana Ulu Cami, Adana'nın Seyhan ilçesine bağlı Kızılay Caddesi üzerinde yer almaktadır. 1513 yıllarında Ramazan oğlu Halil Bey tarafından inşasına başlanmış ve 1541 yılında Halil Bey'in oğlu Piri Mehmet Paşa tarafından bitirilerek ibadete açılmıştır. Selçuklu, Memlüklu ve Osmanlı dönemlerine ait mimari özellikleri taşımaktadır. Adana Ulu Cami'nin batı ve doğu yönünde olmak üzre iki büyük kapısından avluya girilmektedir. Adana Ulu Cami; cami, medrese ve türbe olmak üzere 3 ayrı bölümden oluşmaktadır.
Solda Ulu Cami, sağda ise Ramazanoğlu büyüklerinin kabirlerinin bulunduğu Ulu camii Türbesi.
Külliye, gerek mimarisi gerekse süsleme özellikleriyle Türk sanatının en önemli örneklerinden biridir. Caminin hemen doğusuna bitişik olan türbede türbe girişi, iç mekanının duvar yüzeyleri ve üç sanduka çini ile kaplanmıştır. Ulu Cami, Büyük Saat'in hemen önünde yer almaktadır.
Ramazanoğlu Konağı günümüzde Kültür Merkezi olarak kullanılmaktadır.
Ramazanoğlu Konağı;
1495 yılında yapılmış olan konak, 500 yıldan fazladır ayaktadır. Dünya'daki en eski evlerden biridir, konaklayanlar arasında Kanuni Sultan Süleyman ve IV. Murat bile vardır. Konak, Ramazanoğlu Halil Bey tarafından yaptırılmıştır. Devlet işlerinin yürütüldüğü ve yöneticini ve ailesinin yaşadığı bir yapı bütünüdür. Kesme taştan yapılmış olan Ramazanoğlu Konağı halen Çukurova Üniversitesi'nin Kültür Merkezi olarak hala işlevseldir. Ulu Cami'nin arka kısmında yer almaktadır.
Adana Ulu Camii yanında bulunan Ziya Paşa'nın kabri ve heykeli.
Ziya Paşa;
Yazar, şair ve devlet adamı olan Ziya Paşa 1825 yılında İstanbul'da doğmuştur. Asıl adı Abdülhamid Ziyaeddin'dir. Namık Kemal ve Şinasi ile birlikte 'Batılılaşma' kavramını ilk defa ortaya atan Osmanlı aydınlarındandır. Ziya Paşa, valilik görevini sürdürdüğü Adana'da 17 Mayıs 1880 yılında vefat etmiştir. Mezarı, Adana Ulu Camii yanındadır. Ziya Paşa, Klasik Türk Şiiri'nin son büyük temsilcileri arasındadır.
Yağ Camii'nin taç kapısı ve içinden görünüş.
Yağ Cami;
Caminin asıl adının Eski Cami (Evliya Çelebi seyahatnamesinde de Eski Cami diye anmaktadır) olduğu bilinmektedir ancak bir zamanlar önünde yağ pazarı kurulduğu için Yağ Cami olarak adlandırılmaktadır. Büyük Saat mevkiinde bulunmaktadır. Önceleri Ermeniler'e ait Saint Jacgues Kilisesi iken, 1501 yılında Ramazanoğlu Halil Bey tarafından camiye çevrilmiştir.
Adana lezzetlerinden biri olan şalgam ve olmazsa olmaz simit ikilisinin satıldığı dükkanlardan biri.
Minaresi, 1525 yılında yapılmıştır. Yanına sonradan Piri Paşa tarafından 1558 yılında yeni bir cami ve medrese inşa ettirilmiştir. Bu cami zaman içinde kilise ile birleştirilmiş, aradaki duvar kaldırılarak caminin devamı haline getirilmiştir. Yağ Camisi, Selçuklu Ulu Camileri özelliklerini taşımaktadır. Görkemli bir yapıya sahip olan Taç Kapısı sade ve anıtsaldır.
Adana'nın en büyük camisi Sabancı Merkez Camii.
Sabancı Merkez Cami;
Türkiye Diyanet Vakfı ve Sabancı Vakfı tarafından ortaklaşa yaptırılmıştır. 1998 yılında tamamlanan Sabancı Merkez Camii, toplamda 58.900 m2 alan üzerine kurulmuş olup, 12.900 m2 kapalı alana sahiptir. Reşat Bey semtinde, Seyhan Irmağı kıyısında yer alan 6 minareli caminin kubbesi 32 metre çapındadır. Cami, 28.500 kişiye aynı anda ibadet imkanı sağlayabilmekte olup Balkanlar’ın ve Ortadoğu’nun en büyük camilerinden biridir. Caminin batı kısmında, yer alan bölüm kütüphane olarak hizmet vermektedir. Caminin giriş kapısı önünde yer alan Sebil Çeşmesi’nden özel dini günlerde şerbet ikramı yapılmaktadır.
Kemeraltı Camii ve özgün dokuyla alakası olmayan binalar.
Kemeraltı Camii;
Savcı oğlu Hacı Mustafa Paşa tarafından 1548 yılında yaptırılmıştır. Klasik Osmanlı mimarisi özelliklerini taşımaktadır. Abidin Paşa Caddesi'nin Tarsus Kapısı mevkisindedir. Bu semte Kemeraltı ismi verildiğinden, cami de aynı isimle anılmaktadır. Yapı günümüze oldukça iyi durumda ulaşmıştır ancak yakın çevresindeki özgün dokuyu bütünü ile kaybetmiştir, tam bir şehircilik faciası örneğidir. Caminin yakınındaki medrese maalesef günümüze ulaşamamıştır.
Yeni Cami.
Yeni Cami;Antaki Camii olarak da adlandırılan cami Memlük mimarisi özelliklerini taşımaktadır. Adana Yeni Cami, 1724 yılında Abdürrezzak Antaki adlı Antakyalı bir zengin tarafından yaptırılmıştır. Minaresi ise 1729 yılında Aptullah Bin Ali Beşe tarafından yaptırılmıştır.
-YAZI SONU-
KAYNAKÇA;
1-Yağ Cami - https://kulturportali.gov.tr/ adlı siteden erişildi.
2-Tarihi Yağ Camisi ve Bir Koruma Biçimi - http://mimdap.org/ adlı siteden erişildi.
3-Ramazanoğlu Konağı - https://kulturportali.gov.tr adlı siteden erişildi.
4-Ziya Paşa - http://timas.com.tr/ adlı siteden erişildi.
5-Ziya Paşa Sözleri ve Hayatı - https://sozkimin.com/ adlı siteden erişildi.
6-Büyük Saat Kulesi - https://kulturportali.gov.tr/ adlı siteden erişildi.
7-Sabancı Merkez Camii - http://sabancivakfi.org/ adlı siteden erişildi.
8-En Uzun Saat Kulesi Adana Büyük Saat - https://rotasenin.com/ adlı siteden erişildi.
9-Tarihi Küçük Saat yerinden sökülerek ileriye taşınmış - https://kucuksaat.com/ adlı siteden erişildi.
10-Taş Köprü - https://kulturportali.gov.tr/ adlı siteden erişildi.
11-Adana - Ulu Cami - https://kulturportali.gov.tr/ adlı siteden erişildi.
12-Kemeraltı Camii - https://kulturportali.gov.tr/ adlı siteden erişildi.
13-Adana Yeni Cami - https://tr.wikipedia.org/ adlı siteden erişildi.