Ereğli'ye bağlı Çakmak Köyü ve Tarihi

Çakmak Tren İstasyonu, Ereğli - Konya.

Çakmak Köyü, günümüzde Çakmak Bucağı olarak adlandırılan bölgede Konya'nın Ereğli ilçesine bağlı bir mahalledir. Köy, Ereğli'nin hemen doğusunda, Niğde yönünde, Konya-Adana yolu üzerinde ve Ereğli merkezden yaklaşık 26 kilometre uzaklıkta yer alır. 

İstasyon binası karşıdan görünüş.

Çakmak Köyü ile alakalı bulunabilen ilk kayıt aslında tren istasyonu binasının yapıldığı tarih olan 1904 yılına aittir. Çakmak Köyü, önceleri Konya'nın Ereğli Kazası'na bağlı Çayhan Bucağı sınırları içinde yer almaktaydı ancak bugün köyün olduğu yerde o dönemde bir yerleşim bulunmuyordu. Köyün bulunduğu yere tren istasyonu yapılmış ve bucağın da adı olan Çayhan İstasyonu ismi verilmişti. 

İstasyon ek binası.

Çakmak Tren İstasyonu ve demiryolu, Alman şirketleri tarafından inşa edilmiştir. II. Abdulhamit ile Alman İmparatoru Kaiser Willhem tarafından 1888 yılında imzalanan sözleşmeyle İstanbul-Bağdat-Hicaz Demiryolu (Chemins du Fer Impérial Ottomans de Bagdad) inşaatı Almanlar'a verilmiştir. Almanlar,  Deustche Bank’tan alınan krediyle Konya-Ereğli arasını 1 yıl gibi kısa bir sürede bitirmişlerdir.

Köy içinden görünüş. Önde kerpiç binalar arkada ise minaresi ve çatısı görünen 1970 yılında yapıtırılan Çakmak Köyü Camii.

Çayhan İstasyonu çevresi zamanla büyüyerek bir yerleşim yeri haline gelmiş ve buraya Arapça'da yeni yer manasına gelen Cedidiye ismi verilmiştir. Sonraları Çayhan Bucağı'nın ismi Çakmak olarak değiştirilmiştir. 1941 yılında da Çakmak Nahiyesi'nin merkezi Çayhan Köyü'nden Cedidiye Köyü'ne taşınmıştır. En sonunda da köy, bucağın merkezi olmasından dolayı Çakmak Köyü adını almıştır.

Köy içinden görünüş. Yöreye özgü kırma çatısız kerpiç yapı, binanın arka kısmındaki dikdörtgen yapı ise baca.

Çakmak adının kaynağı ile ilgili bir kayıt bulunamamıştır. Çakmak Köyü'nün sakinleri Çayan Türkmenleri'nden olan Yörükler'dir. Bucağın önceki adı olan Çayhan, Bozulus Türkmenleri'nden olan Çayan (kaynaklarda; Çayhan, Çihan, Çağan, Çiğan, Çahan olarak da geçmektedir) aşireti fertlerinin bölgede yerleşik olmasından kaynaklanmaktadır. Çayanlar'ın, Oğuz Salur boyundan oldukları düşünülmektedir. Çayhan ve Aziziye köyleri de Çayanlar tarafından kurulmuştur.

Köy içinden kerpiç ve taş karışımlı yapı örneği.

-YAZI SONU-

KAYNAKÇA;
1- Index Anatolicus, Çakmak - https://nisanyanmap.com/ adlı siteden erişildi.

2-T.C. Resmi Gazete 13 Aralık 1941, SAYI: 4983

3-OSMANLI YER ADLARI (Alfabetik Sırayla) - Tahir SEZEN, T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, Yayın No:21,  Ankara – 2006

4-ÇAYAN TÜRKMENLERİ VE KONYA EREĞLİ’ YE İSKÂNLARI - Ali SAYAR.

5-EREĞLİ (KONYA)’DE AĞITÇILIK GELENEĞİ VE AZİZİYELİ AĞITÇI HİKMET BIÇAK - Selçuk PEKER, Selçuk Üniversitesi Ereğli Kemal Akman Meslek Yüksekokulu.

6-Dünya'nın Bütün Camileri - Çakmak Köyü Camii - http://dunyacamileri.blogspot.com/ adlı siteden erişildi.